ARMATA BOFORS WZ. 1936

Po roku 1918 kiedy Polska dopiero co się odradzała i zmuszona była walczyć o nowe granice na wyposażeniu Wojska Polskiego znalazł się nieliczny sprzęt artyleryjski, który określany artylerią towarzyszącą znajdował się już na szczeblu batalionu piechoty. Razem z kompanią karabinów maszynowych oraz moździerzem stanowił wsparcie dla kompanii strzelców.

Armata piechoty wz. 1916TR
Żródło: https://pl.wikipedia.org

Ze względu na chęć pozyskania jakościowo lepszego sprzętu już w roku 1924 ogłoszono konkurs na opracowanie nowej armaty towarzyszącej, która miałaby zastąpić nieliczne i wysłużone armaty piechoty wz. 1916TR kalibru 37mm.

Zakłady Amunicyjne "Pocisk" SA z siedzibą w Warszawie zgłosiły dwa modele, różniące się między sobą głównie masą oraz długością lufy.

Finalnie oprócz 4 armat "Pocisk" nabyto po 3 sztuki armat firm Beardmore oraz Driggs.
Wszystkie wymienione powyżej armaty cechował wspólny kaliber 47mm. Wraz z Czecho-Słowacką Skodą zostały poddane testom w drugiej połowie 1930 roku w CBP w Zielonce koło Warszawy.
Przebadany sprzęt jednak nie spełniał oczekiwań co skutkowała dla armat "Pocisk" że nie zostanie podjęta produkcja seryjna.

TKD
Żródło: https://pl.wikipedia.org

Ciekawostką jest to, że 4 armaty 47mm "Pocisk" wykorzystano do budowy lekkich dział samobieżnych, które po rożnych testach poligonowych brały udział w ćwiczeniach Wojska Polskiego. W 1938 roku brały udział w akcji zajmowania Zaolzia.
Jako, że zbudowane były ze zwykłej blachy, którą mógł przebić zwykły pocisk karabinowy ich użycie w wojnie obronnej 1939 jest sprawą dyskusyjną.

Ze względu na trwające zbyt długo prace nad własną konstrukcją postanowiono zakupić armaty za granicą wraz z prawem do produkcji w kraju.  

W 1935 roku wybór padł na jedną z najnowszych w tamtym okresie szwedzką armatę 37mm firmy Bofors, która cieszyła się pozytywną opinią na rynku światowym.

Po przeprowadzonych testach w Polsce z użyciem w.w. armaty stwierdzono, że uzyskane wyniki są zadowalające i jeszcze w tym samym roku przyjęto ją jako podstawową broń przeciwpancerną Wojska Polskiego.

Pocisk wystrzelony z odległości ok. 800m przebijał pancerz grubości 30mm ustawiony pod katem 90 stopni.

Bofors wz. 1936
Żródło: https://pl.wikipedia.org

Ogółem w kraju wyprodukowano 1175 armat z czego około 146 sztuk sprzedano za granicę.

7TP z działem 37mm Boforsa

Armatę przeciwpancerną wz. 1936 wykorzystano również do uzbrojenia czołgów 7TP oraz jako uzbrojenie prototypowych wozów bojowych TKS_D jak i PZInż. - 160.
Specjalną wersję armaty stosowano również w schronach bojowych jako armatę wz. 1938.

W przeddzień wybuchu wojny armata Bofors-a była na wyposażeniu kompani ppanc. w czynnych jak i rezerwowych pułkach piechoty, w plutonach ppanc. batalionów KOP, morskich Batalionów a dwie armaty przydzielono również na Westerplatte. Ponadto armaty użyto w pułkowych plutonach ppanc. kawalerii, pułkach kawalerii KOP, jednostkach pancerno-motorowych jak i w obronie Warszawy w składzie zmotoryzowanych kompaniach ppanc.

Porównanie wysokości z PAK 36

Lekka i nowoczesna, trudna do wykrycia w terenie ze względu na niską sylwetkę z tarczą skutecznie chroniącą obsługę przed ogniem karabinowym była w stanie zniszczyć w 1939 roku każdy Niemiecki jak i Radziecki czołg co stawiało ją wśród najlepszych konstrukcji armat świata danego okresu.

 Poniżej kilka zdjęć modelu w skali 1:72 firmy First to Fight :

 c.d.n

Bibliografia:
1. Konstankiewicz Andrzej, 37 MM ARMATA PRZECIWPANCERNA WZ. 1936, Warszawa, Edipresse Polska S.A., 2013, ISBN 978-83-7769-552-4
2. 47 mm armata wz. 25 "Pocisk" [online], [dostęp: 08 luty 2016], dostępny w Internecie: <https://pl.wikipedia.org/wiki/47_mm_armata_wz._25_%E2%80%9EPocisk%E2%80%9D>